دستبند دوستی چیست؟
دوستی، یکی از واژه‌هایی است که تداعی‌گر یادها و خاطره‌هایی قشنگ و دلگرم‌کننده و احساساتی صمیمانه در ما هست.
دستبند دوستی، همانطور که از اسمش هم پیداست نمادی است برای دوستی و راهی برای نشان دادن و تداوم این احساسات زیبا. و اینکه دو یا چند دوست به هم نشان بدهند که این دوستی برایشان چه معنایی دارد.
ساخت اکسسوری دستبند دوستی کار ساده‌ای است و انجام دادنش هم به طرز حیرت‌انگیزی سرگرم کننده هست.
وقتی که پایه و بیسیک گره‌های دستبند دوستی را یاد گرفتید، دیگر هیچ محدودیتی در الگوهای زیبایی که میتوانید ایجاد کنید وجود ندارد، و حتی میتوانید از تخیل و ابتکار خودتان هم در درست کردن دستبندهای جدیدتان کمک بگیرید.
در این نوشته (از سری مطالب برای کسب و کارهای هنری / آشنایی با هنرهای زیبای دستی) با نکات و مطالب زیر درباره دستبند دوستی آشنا می‌شویم:
- دستبند دوستی چیست؟
- تاریخچه دستبند دوستی
- دستبندهای دوستی چطور درست میشن؟
- نیم گره زدن
- محبوب‌ترین و متداول‌ترین طرحهای دستبند دوستی
- دستبند دوستی طرح الماس (diamond) + آموزش
- دستبند دوستی طرح نردبان شکسته (broken ladder)
- دستبند دوستی مدل توتم (totem pole)
- دستبند دوستی طرح شورون یا جناقی (shevron)
- درباره رنگهای دستبند دوستی
- چند ایده قشنگ برای ترکیب رنگ دستبند دوستی
- درست کردن دستبند دوستی ازروی الگو
- معرفی چند سایت برای پیدا کردن الگوی دستبند دوستی
- آشنایی با انواع الگوهای دستبند دوستی
- آشنایی با اجزای الگوی دستبند دوستی
- گره های اصلی و پایه در دستبند دوستی
- قدم آخر: الگوی دستبند دوستی رو بخونیم و شروع کنیم به ساختنش
تاریخچه دستبند دوستی
شاید برایتان جالب باشد که دستبند دوستی دارای تاریخ غنی و معناداری هست و پیشنیه آن به عنوان یک صنایع دستی و همچنین یک سنت دیرین به بومیان و سرخپوستان آمریکایی برمی‌گردد.
البته گره زدن و استفاده از گره‌های تزیینی سابقه و قدمت طولانی در در تاریخ باستانی چین و مناطق دیگری از جهان داشته و در صنایع دستی آن زمانها نیز مرسوم بوده است.
این گره‌ها در طول تاریخ در دکوراسیون داخلی، دکمه لباس و حتی در بعضی وسایل خانگی اولیه هم کاربرد داشته اند.
هنر «مکرومه دوزی» که هنر ایجاد طرحهای زیبای ساده و پیشرفته بوسیله همین گره‌هاست، از قرن ۱۳ در بین اعراب رایج بوده و در همین قرن به ایتالیا و فرانسه هم گسترش پیدا میکند. این هنر در قرن ۱۹ در انگلستان بسیار محبوب شد و در دهه 70 میلادی به آمریکا هم راه پیدا کرد،
و از زمانی که بافندگی و خیلی از هنرهای دستی در بین کودکان و نوجوانان هم محبوب شد، اقبال زیادی پیدا کرد و در بسیاری از هنرهای دستی از جمله جواهرات‌سازی از آن استفاده شد. (+)
دستبندهای دوستی چطور درست میشن؟
دستبندهای دوستی اغلب دست ساز هستند و معمولاً از نخ گلدوزی یا کاموا درست می‌شوند.
آنها ساده اما زیبا هستند، و انواع مختلف و متنوعی از آنها وجود دارد.
سبک‌ها و الگوهای مختلف زیادی برای درست کردن دستبند دوستی وجود دارد، اما بیشتر آنها بر اساس همان روش نیم‌گره درست می‌شوند. همان که در زبان انگلیسی به آن Half Hitch Knot میگویند.
نیم گره زدن را حتما بلدید. متداول‌ترینش همان که گره زدن بند کفشمان است.
اما شاید دیدن این تصویر هم که روش نیم گره زدن را نشان می‌دهد برایتان جالب باشد:
نیم گره زدن
محبوب‌ترین و متداول‌ترین طرحهای دستبند دوستی کدومها هستن؟
برخی از سبک‌ها و مدلهای دستبند دوستی که امروزه در دنیا محبوب هستند بر اساس الگوهای سرخپوستان آمریکایی ساخته شده‌اند و در بیشتر آنها از همان نیم گره – که بالاتر با آن آشنا شدیم – استفاده میشود.
از جمله مدلهای دستبند دوستی محبوب در جهان می‌توان از این‌ها نام برد:
دستبند دوستی طرح الماس (diamond)
اگر دوست داری روش بافت دستبند دوستی طرح الماس رو یاد بگیری، به این نوشته سر بزن:
دستبند دوستی طرح نردبان شکسته (broken ladder)
دستبند دوستی مدل توتم (totem pole)
دستبند دوستی طرح شورون یا جناقی (shevron)
برخی از سبک‌ها و مدلهای دستبند دوستی که امروزه در دنیا محبوب هستند بر اساس الگوهای سرخپوستان آمریکایی ساخته شده‌اند و در بیشتر آنها از همان نیم گره – که بالاتر با آن آشنا شدیم – استفاده میشود.
برخی از این الگوها بر اساس سبک بافتهای ناواهو ساخته شده‌اند.
(ناواهو نام یکی از بزرگ‌ترین قبایل سرخ‌پوست ایالات متحده آمریکاست)
بافت ناواهو از قرن شانزدهم میلادی آغاز شد، همان زمانی که سرخپوستان پتو و انواع پارچه‌های دیگر را به کمک کارگاههای بافندگی می‌ساختند.
به طور ویژه الگوی الماس ناواهو که بسیار زیباست و برای بافتنش از رنگهای مختلف و متنوعی استفاده می شود، بین دستبندهای دوستی از محبوب‌ترین هاست.
خوبی دستبندهای دوستی‌ای که امروزه بافته می‌شوند این است که از هر الگویی می‌توان برای بافتشان استفاده کرد و کلی الگوی آنلاین هم میتوانید در وب پیدا کنید.
به عنوان تزئینات اضافه هم میتوانید از مهره‌ها و پرها و سنگهای رنگی و چیزهایی از این قبیل هم در بافت دستنبندتان استفاده کنید.
رنگها به ما چی میگن؟
موضوع جالب دیگر اینکه در سنت بومیان آمریکا، خالق دستبند می‌تواند رنگهایی را انتخاب کند که متناسب با شخصیت یا روحیات کسی است که قرار است دستبند را به او هدیه کند. هر رنگ می‌تواند معنی خاصی داشته باشد. (+)
به عنوان مثال:
شور وشوق، شانس، ماجراجویی
شادی، لذت، هیجان
صمیمیت، خوش بینی، خلاقیت
امید، طبیعت، عطوفت
صلح و آرامش، الهام بخشی، وفاداری
دوستی، فریبندگی، تجمل
محبت، عشق، مهربانی
انرژی، قدرت، اعتماد به نفس
مهربانی و عطوفت، صداقت، شفافیت
برای درست کردن دستبند دوستی، با رنگها بازی کن
یک سری مفاهیم در تئوری هنر در طراحی رنگها وجود دارد که میتوانید از آنها برای درست کردن دستبندهای دوستی‌تان استفاده کنید. از جمله اینکه:
رنگهای مشابه (Analogous colors): سه یا چند رنگ را انتخاب کنید که روی چرخه رنگ در کنار هم قرار بگیرند.
رنگهای مکمل (Complementary colors): از رنگهایی استفاده کنید که در چرخه رنگ مقابل یکدیگر قرار دارند.
رنگهای تک رنگ (Monochromatic colors): سایه‌هایی را با همان رنگ یا خانواده رنگ انتخاب کنید.
رنگهای سه گانه (Triadic colors): سه رنگ را انتخاب کنید که با فاصله مساوی در اطراف چرخه رنگ قرار داشته باشند. این طرح رنگ یک کنتراست بالا ایجاد میکند. (+)
این هم چند ایده قشنگ برای ترکیب رنگ دستبند دوستی
خوب حالا بیایید بر اساس همین مفاهیم تئوری رنگ، برای ترکیب رنگ دستبندهای دوستی‌مان از ایده‌های زیر استفاده کنیم:
رنگ های اصلی روشن. یک طرح رنگی هیجان انگیز با انتخاب سه رنگ مشابه به علاوه مکمل یکی از رنگهای مشابه در میانه.
رنگهای سیر جواهراتی. اگر دوست دارید دستبند دوستی‌تان یک پالت رنگ متعادل‌تر داشته باشد این ترکیب ایده خوبی است. میتوانید این رنگها را با رنگهای پاستیلی روشن‌تر هم ترکیب کنید.
رنگهای آمبره (Ombre). این هم نمونه خوبی از یک طرح رنگی مشابه است.
رنگهای پاستلی. پاستل‌های نرم چون در چرخه رنگ در سمت رنگهای روشن‌تر و ملایم‌تر قرار دارند، کنتراست کمتری دارند و میشود با آنها دستبندهای ظریفی درست کرد.
دستبند دوستی‌ات رو میتونی از روی الگو و نقشه درست کنی و کار خودت رو کلی راحت کنی
شاید با خودتان بگویید که من که بلد نیستم نقشه و الگوی دستبند دوستی را بخونم.
خبر خوب اینه که این کار خیلی راحت هست. همینجا میخواهیم آن را با هم یاد بگیریم و ببینیم چطور باید خانه های نمادها و الگوها را بخونیم.
انواع و اقسام الگوهای دستبند دوستی را هم میتوانی از توی اینترنت پپدا کنی. راه راه، الماس، قلب، شورون، تیر و خلاصه هر طرحی که فکرش را بکنی! (+)
خوب. شاید حالا بپرسی که این همه الگویی که توی اینترنت هست رو چطور پیدا کنم؟
دو تا وب سایت بهتون معرفی می کنیم که برای پیدا کردن الگوهای دستبند دوستی عالی هستند:
وب سایت BraceletBook
وب سایت Friendship Bracelets.net
و البته سومیش: وب سایت sarahmaker.com
موضوع جالب این هست که وقتی یاد گرفتید که الگوهای دستبند دوستی رو بخوانید، بعد دیگر هر دستبند دوستی را هم که ببینید خودتان میتوانید طرحش را پیاده کنید و درستش کنید.
البته بهتره قبلش با انواع الگوهای دستبند دوستی آشنا بشی
دو نوع الگوی اصلی دستبند دوستی وجود دارد:
1- الگوهای عادی که شناخته شده‌ترین نوع الگوها هستند. وقتی گره‌ها در جهت مورب حرکت می‌کنند، بدانید که الگوی شما الگویی از نوع “عادی” هست. نمودارهای الگوهای عادی شبیه شبکه های مورب به نظر می‌رسند.
2- الگوهای آلفا نوع دیگری از الگوی دستبند دوستی هستند که گره‌هایشان به صورت افقی هست.
از الگوهای آلفا اغلب برای ساختن طرح با حروف یا تصاویر ساده استفاده میشود. نمودارهای الگوهای آلفا به صورت شبکه‌ای به نظر می‌رسند.
ما فعلاً اینجا نحوه‌ی خوندن الگوهای طبیعی را یاد می‌گیریم.
(در آینده ساخت دستبند الگوی آلفا را یاد خواهیم گرفت)
آشنایی با اجزای الگوی دستبند دوستی
تصویر پیش نمایش الگو
نقشه الگو معمولاً شامل یک تصویر پیش‌نمایش کوچک در بالای نمودار هست.
این تصویر پیش‌نمایش به ما نشان می‌دهد که دستبند دوستی در پایان به چه شکلی در می‌آید.
رنگهایی که در تصویر پیش نمایش هستند با رنگ های نمودار مطابقت دارند. شما می توانید رنگها یا ترتیب رنگها را به دلخواه خودتان تغییر بدهید.
رشته‌ها. در بالای نقشه، تعدادی رشته را می‌بینید که روی هر یک از آنها حرفی نوشته شده. این الگو برای هر رنگ از یک حرف استفاده میکند.
اگر دو رشته از رنگ “A” وجود داشته باشد، می‌بینید که حرف “A” به هر دو رشته برچسب زده شده است.
مثلا در الگوی بالا، که رشته‌ها از چپ به راست با حروف بالای صفحه “ABCDDCBA” مشخص شده به این معنی هست که شما باید دستبندتان را به ترتیب مشخص شده با دو رشته رنگ A ، دو رشته رنگ B، دو رشته رنگ C و دو رشته رنگ D شروع کنید.
ردیف‌ها. در طرفین نمودار، خطوط شماره‌گذاری شده را می‌بینیم.
این اعداد ردیف‌های الگو را نشان می‌دهند.
نکته مهم: برخی الگوهای دستبند دوستی، تعداد زوجی از رشته‌ها را دارند و برخی دیگر تعداد فرد.
برای دستبندهایی که تعداد رشته‌هایشان زوج است، می‌بینید که ردیف‌های فرد برای هر رشته جفت، دارای یک گره هستند.
ردیف‌هایی که عدد زوج دارند یک گره کمتر دارند – یعنی از دو رشته بیرونی برای گره زدن در ردیف استفاده نمی‌شود.
نمادهای گره. دایره‌هایی که در تقاطع رشته‌ها آنها را می‌بینید نشان‌دهنده‌ی گره‌ها هستند.
فلش ها هم نوع یا جهت هر گره را نشان می‌دهند.
خمیدگی‌هایی هم که در لبه‌های خارجی ردیف‌های با عدد زوج وجود دارند نشان‌دهنده‌ی این هستند که از دو رشته بیرونی استفاده نشده است.
تکرار الگو. در نقشه الگو معمولاً یک تکرار کامل دیده می شود.
وقتی که به انتهای نمودار می‌رسید، رشته‌ها باید به ترتیب صحیح در یک ردیف قرار بگیرند تا بتوانید نقشه را دوباره از اول شروع کنید.
برای اینکه دستبند را تمام کنید احتمالاً نیاز به تکرارهای زیادی از الگو دارید.
گره های اصلی و پایه در دستبند دوستی
چهار نوع گره دستبند دوستی وجود دارد.
گره رو به جلو
گره رو به عقب
گره رو به جلو – رو به عقب
گره رو به عقب – رو به جلو
در تصویر زیر میتوانید گره‌ها را ببینید:
هر چهار تا گره از دو تا نیم گره تشکیل شده.
(یادتون میاد که بالاتر باهاش آشنا شدیم؟ و گفتیم که به انگلیسی میشود Half Hitch Knot)
به هر یک از این گره ها Hitch می گویند.
که ما در فارسی بهش می گوییم:
چفت یا بست.
حالا هر چهار گره اصلی دستبند دوستی از دو چفت یا بست یا Hitch تشکیل شده که در ترکیبهای مختلفی روی هم قرار می گیرند.
ببنیم چطوری:
گره رو به جلو (forward knot) = چفت جلو + چفت جلو
گره رو به عقب (Backward knot) = چفت عقب + چفت عقب
گره رو به جلو – رو به عقب (Forward-Backward knot) = چفت جلو + چفت عقب
گره رو به عقب – رو به جلو (Backward-Forward knot) = چفت عقب + چفت جلو
(اگر درست متوجه نشدید نگران نباشید. در آینده بیشتر توضیح میدیم که چطور 4 گره پایه دستبند دوستی رو ببندیم)
و حالا قدم آخر: الگوی دستبند دوستی رو بخونیم و شروع کنیم به ساختنش
خوب. الگوی دستبند دوستی‌مان را که انتخاب کردیم.
رنگهای رشته نخهای دستبند را هم که انتخاب کردیم.
پس معطل چی هستیم؟
وقتشه که الگو را بخوانیم و شروع کنیم به ساختنش.
ما برای هر رشته، به حدود 91 سانتیمتر نخ یا کاموا نیاز داریم.
یا اینکه می‌توانیم حدود 182 سانتیمتر از نخ را ببریم و بعد آن را از وسط تا کنیم تا دو رشته از همان رنگ ایجاد شود.
حالا همه رشته‌ها را با یک فاصله حدود 10 سانتیمتری از بالا، با دست یک گره ساده بزنید.
دُم دستبند را (یعنی همان قسمت 10 سانتیمتری بالای گره) با استفاده از یک نوار چسب روی میز یا هر سطح صاف دیگری که برای کار کردن با آن راحت باشید خوب بچسبانید، یا اینکه با یک سنجاق به یک بالش یا چیزی شبیه آن وصلش کنید تا محکم شود و حرکت نکند. (حتی میتوانید آن را با سنجاق قفلی به شلوار جین خودتان همانطور که نشسته‌اید وصلش کنید)
حالا رشته‌ها را به ترتیب رنگی که با حروف بالای الگو نشان داده شده مرتب کنید.
هر بار روی یک ردیف کار کنید و گره‌ها را همانطور که فلش‌های روی دایره‌ها نشان می‌دهند، ایجاد کنید.
ردیف 1:
یک گره رو به جلو + یک گره ر وبه جلو + یک گره ر وبه عقب + یک گره رو به عقب.
حالا نوبت ردیف 2 است. نکته مهم اینکه چون این ردیف با عدد زوج نشان داده شده، پس می‌فهمیم که در این ردیف نیازی به استفاده از دو رشته بیرونی نداریم.
ردیف 2:
یک گره رو به جلو + یک گره رو به جلو + یک گره رو به عقب.
همینطور در امتداد هر ردیف این کار را ادامه بدهید، و هر چند بار که لازم بود نقشه الگو را تکرار کنید.
وقتی هم که طول دستبندتان به اندازه دلخواه رسید، کار را تمام کنید.
در آخر هم همه رشته‌ها را با گره دیگری بهم ببندید. دم دستبند را هم مقداری بلندتر بگذارید تا به راحتی دور مچ دست بسته شود.
مطلب خیلی با کیفیتی بود
سلام میشه بگید اسم نخ چیه
Mobina عزیز.
برای درست کردن دستبند دوستی، بهتره از نخ دستبند یا نخ زرگری استفاده بشه.
توی این سایت هم میتونی به اطلاعات خوبی در این زمینه دسترسی پیدا کنی:
نخ دستبند دوستی
ممنون از توجهتون.
عرض سلام وخسته نباشید
میشه نحوه خوندن الگوهای آلفا رو بزارید؟