آشنایی با هنر سوزن دوزی با تکنیک نیدل پانچ

27

ما در آرتینا، هر بار با یکی از هنرهای دستی آشنا می‌شیم.

این‌بار می‌خواهیم با هنر سوزن دوزی با تکنیک نیدل پانچ آشنا شویم که نوعی گلدوزی است که شباهت زیادی هم به قلاب بافی دارد.

اگر علاقمندید با هنر نیدل پانچ آشنا شوید و کمی هم شیوه‌ی انجام این هنر زیبا را یاد بگیرید، پس با این نوشته همراه شوید. 

شاید برایتان جالب باشد که قدمت این تکنیک به صدها یا شاید حتی هزاران سال پیش برمی‌گردد.

اما هنوز هم بعد از گذشت این همه سال، همچنان محبوب بوده و با بهره گرفتن از الگوها و کیت‌های گوناگون، به شکل‌های متنوعی از ابتدایی گرفته تا مدرن بافته می‌شود.

در پانچ دوزی از سوزن مخصوص پانچ استفاده می‌شود.

به سوزن پانچ (+)، سوزن مخمل دوزی و یا سوزن شبه قالی هم می‌گویند.

سوزن پانچ را در حالی که سوزن روی سطح پارچه نگه داشته می شود به داخل پارچه فشار می‌دهند.

نتیجه‌ی کار سوزن دوزی با نیدل پانچ ، طرحی است که کاملاً از حلقه‌های زیادی ساخته شده است و خیلی شبیه به یک فرش می شود.

مثل هر کاردستی دیگری، هنر پانچ دوزی هم نیاز به تمرین زیادی دارد تا بتوانید بهترین نتیجه را از آن بگیرید و یک کار زیبا و دوست‌داشتنی خلق کنید. 

بعد از اینکه حرکت و ریتم مناسب خودتان را در بافتن با سوزن پانچ پیدا کردید، می‌توانید کارتان را با سرعت مناسبی پیش ببرید. و هر بار یک منطقه بزرگ را پر از حلقه های قشنگ بافتنی کنید.

به انگلیسی هنر سوزن دوزی با پانچ به انگلیسی:

سوزن دوزی با پانچ به انگلیسی، معادل Punch needle embroidery یا Punch needle می‌باشد.

تاریخچه ‌پانچ نیدلینگ یا سوزن ‌دوزی با پانچ

پژوهشی در کتابخانه‌ی دانشگاه میشیگان نشان می‌دهد که قدمت این هنر دستی به قرن پانزدهم بر می‌گردد.

در آن زمان از هنر پانچ دوزی برای تزیین لباس افراد مذهبی مثل اسقف‌ها استفاده می‌شد، یا اینکه مردانی که در سفرهای طولانی دریایی شان از بندری تا بندری دیگر فرصت زیادی در اختیارشان بود با استفاده از این هنر قالیچه‌هایی می‌بافتند. (+)

جای دیگری هم گفته شده که Punch Needle که قبلا به آن Punch Needle Rug Hooking می‌گفتند یک هنر آمریکایی است، که به طور فراگیر از اواخر سال 1800 شروع شد.

اوائل برای بافت قالیچه‌های سنتی از آن استفاده می‌شد و به مرور به شکل هنر امروزی در آمد. (+)

تاریخچه سوزن دوزی با پانچ
Young women hooking rugs in America in 1929

حالا ببینیم به چه ابزار و لوازمی برای سوزن دوزی پانچ نیاز داریم

برای سوزن دوزی با نیدل پانچ به برخی لوازم تخصصی نیاز داریم.

ممکن است برخی از این ابزار و لوازم را در فروشگاه ابزار هنری شهرتان یا حتی محله‌تان هم پیدا کنید.

اما سایتها و فروشندگان آنلاین زیادی هم در وب وجود دارند که کار شما را راحت می‌کنند و دقیقاً همان چیزهایی که شما برای این کار نیاز دارید را به فروش می‌رسانند.

مثل اینجا.

خوب. حالا برویم ببینیم به چه ابزار و لوازمی نیاز داریم:

ابزار مورد نیاز برای سوزن دوزی پانچ نیدل

سوزن پانچ (Punch Needle)

سورن پانچ، نوعی ابزار است که یک نوک فلزی دارد و از طریق همین نوک فلزی پارچه سوراخ می‌شود، دقیقاً مثل یک سوزن معمولی.

این سوزن دارای یک سوراخ یا مجاری هم هست که نخ از داخل آن عبور می‌کند. ابزار سوزن پانچ یک دسته هم دارد تا که در هنگام کار، راحت‌تر در دست گرفته شود.

این ابزارها در اندازه‌های مختلف وجود دارند تا ضخامت‌های مختلفی از نخ گلدوزی از نازک تا حجیم را در خودشان جای بدهند.

برای دوخت‌های ظریف‌تر، این ابزار شبیه قلم به نظر می‌رسد،

ولی رایج‌ترین شکل آن مانند همین ابزار سوزنی بزرگتری است که در شکل بالا می‌بینید، و به آن Oxford Punch Needle می‌گویند.

پارچه (Fabric)

پارچه مناسب برای سوزن پانچ یا به عبارت دیگر متداول‌ترین پارچه‌ای که برای پانچ نیدلینگ استفاده می‌شود نوعی پارچه‌ی پشمینه‌ای و زبر است.

در زبان انگلیسی به آن Monk’s cloth (پارچه راهب) می‌گویند. چون راهبان در قدیم از این نوع پارچه برای خودشان لباس می‌دوختند.

این نوع پارچه موجدار انواع مختلفی دارد و اگرچه کار با بعضی از آنها راحت‌تر است اما همه‌ی آنها برای هنر سوزن دوزی با پانچ کاربرد دارند.

می‌توانید از پارچه لینن یا کَنَفی (Linen) (که گونی کنفی هم بهش می‌گویند) و یا پارچه متقال یا کرباس (burlap) هم برای این منظور استفاده کنید.

فقط چیزی که باید به آن توجه کنید این است که اندازه‌ی بافت باید با اندازه سوزن و نخ‌تان مطابقت داشته باشد.

برای نخ‌های ظریف بهتر است از پارچه‌های با بافت ظریف‌تر و برای نخ‌های ضخیم‌تر از پارچه‌های با بافت درشت استفاده کنید.

به یک نکته‌ی دیگر هم خوب است که توجه کنید. اینکه بسیاری از این پارچه‌ها در هنگام کار ممکن است از بین بروند، پس بهتر است قبل از شروع کار، لبه‌ی آن را بدوزید.

ما توی بازار هنری آرتینا، یه نمونه گونی داریم – از نوع ظریف و ریزبافتش – که گفتیم شاید برای این کار برات مناسب باشه:

نخ (Thread)

مثل همان انتخاب پارچه که در بالاتر برای‌تان گفتیم، انتخاب نخ هم به اندازه و ضخامت دوختی که می‌خواهید ایجاد کنید و همچنین به اندازه‌ی ابزار سوزن پانچ‌تان، بستگی دارد.

برای سوزن‌های ظریف از نخ گلدوزی استفاده می‌شود و برای سوزن پانچ، شما می‌توانید از نخ‌های حجیم‌تر مثل کاموا و نخ‌های پشمی استفاده کنید.

حلقه یا کارگاه گلدوزی (Hoop)

برای سوزن‌دوزی با پانچ سعی کنید حتما از یک حلقه یا کارگاه گلدوزی استفاده کنید.

وقتی از کارگاه استفاده کنید پارچه‌تان به آرامی کشیده می‌شود و ثابت نگه داشته می‌شود و شما راحت‌تر می‌توانید بر روی آن سوزن بزنید.

صبر کن... هنوز دو تا وسیله‌ی دیگه مونده

علاوه بر ابزارهایی که بالا گفتیم، شما به یک قیچی، و همچنین به روشی برای انتقال یا علامت‌گذاری الگوی‌تان بر روی پارچه هم نیاز دارید.

الگوها (Patterns)

شما از هر الگوی استاندارد گلدوزی می‌توانید استفاده کنید،‌ اما خیلی بهتر است که دنبال الگوهای طراحی شده برای سوزن پانچ باشید.

چون نخ‌های ضخیمی که برای سوزن دوزی با پانچ استفاده می‌کنید می‌توانند برای طرحهای خیلی ظریفِ گلدوزی مناسب نباشند.

برای انتقال طرح و الگو روی پارچه می‌توانید از قلم‌های حرارتی استفاده کنید. یا اینکه اصلاً خودتان یک طرح آزاد روی پارچه بکشید.

در ضمن، نکته جالب این است که طرح یا الگو در اصل، در پشت پارچه کشیده می‌شود و شما هم از همان پشت پارچه سوزن‌دوزی می‌کنید و در انتها کار هنری‌تان آنطرفِ پارچه خودش را نشان می‌دهد.

راستی شاید برای انتقال طرح و الگو روی پارچه، این ماژیک محوشونده (قلم حرارتی) که توی بازار هنری آرتینا هم موجود هست، به دردت بخوره.

خوب. حالا دیگه وقت اون رسیده که پارچه رو محکم در کارگاه قرار بدی

وقتی طرح یا الگو را روی پارچه کشیدید آن را درون حلقه یا کارگاه قرار دهید.

نکته‌ی مهمی که باید به آن توجه کنید این است که پارچه در کارگاه باید مثل یک طبل بسیار محکم باشد، تا سوزن به طور مداوم بر روی پارچه پانچ شود.

اگر دیدید پارچه در حین کار شروع به شل شدن کرد، آن را دوباره با پیچاندنِ پیچ بالای کارگاه‌تان محکم کنید.

و حالا نخ کردنِ سوزن پانچ

معمولاً وقتی سوزن پانچ را می‌خرید دستورالعمل کار با آن و نحوه‌ی نخ کردن آن همراهش هست.

اما از طریق تصویر زیر هم می‌توانید متوجه شوید:

حالا اصلاً چطور با پانچ، سوزن‌دوزی کنیم؟

همیشه مراقب باشید که تقریبا حدود 5 سانتیمتر از کاموایتان، از نوک سوزن بیرون بماند. 

سوزن را از روی پارچه روی خطوط طرح یا الگو فشار دهید. همیشه سوزن را تا انتها فشار دهید تا بخیه ها ثابت بمانند.

سوزن را به سمت عقب بکشید، تا زمانی که نوک سوزن به سطح پارچه برسد.

سپس سوزن را در امتداد خطوط الگو به محلی که کوک بعدی را می‌خواهید وارد کنید، نزدیک پارچه نگه دارید.

بعد دوباره سوزن را به داخل پارچه فشار داده و همینطور مراحل را تکرار کنید.

حتما توجه دارید که طرفی که در آن مشغول به کار هستید، پشت کار شما محسوب می‌شود. 

وقتی آن را برگردانید، حلقه‌ها را در سمت دیگر پارچه می‌بینید.

در ابتدا به نظر می‌رسد که دوختهای شما نامنظم و پراکنده هستند، اما هر چه بیشتر می‌دوزید و نواحی طرح‌تان را با پانچ پر می‌کنید بخیه‌ها به هم می‌پیوندند و تبدیل به یک طرح زیبا و یکدست می‌شوند.

هر وقت خواستید به بخشی از کار پایان بدهید، آخرین بخیه را با انگشت‌تان نگه دارید، سپس سوزن را به اندازه‌ی چند سانتی‌متر از همان قسمت بکشید.

نخ یا کاموا را تقریباً با فاصله ی حدود 6، 7 سانتیمتر از پارچه کوتاه و قیچی کنید. نخ های اضافی را می‌توانید از همان جایی که شروع کرده اید قیچی کنید.

نکته مهم این است که شما به هیچ وجه نیازی به گره زدن انتهای نخ یا چسباندن آن در پشت کار ندارید.

برخی از افراد دوست دارند از چسب برای نگه داشتن نخ در پشت پارچه استفاده کنند چون نگران این هستند که بخیه ها از پارچه بیرون بیایند. اما نگران نباشید.

وقتی کار سوزن دوزی با پانچ را تمام کردید، نخ را از سوزن پانچ بیرون بکشید و انتهای نخ را در جایش محکم کنید.

و حلقه‌های ایجاد شده را با دست یا نوک قیچی با احتیاط به لطراف حرکت دهید و آنها را تنظیم کنید تا طرح‌تان قشنگ و به درستی نمایش داده شود.

سوزن دوزی با پانچ شما تمام شد. از سوزن‌دوزی قشنگ‌تان لذت ببرید.

یک آموزش ساده و قدم به قدم از نیدل پانچ رو هم میتونی اینجا ببینی.

راستی. اگه دوست داشتی می‌تونی همینجا توی سایت آرتینا برای خودت یک فروشگاه هنری بسازی و محصولات دستی قشنگت رو به صورت آنلاین و توی فضای وب بفروشی.

7 نظرات
  1. متاسفانه این سایت (گیلی بشقاب)، این مطلب را از سایت آرتینا به طور کامل کپی، و بدون ذکر و اشاره به منبع در سایت خود منتشر کرده است. (مصداقی از سرقت محتوا)
    پیامی را که در این رابطه برای آنها فرستادیم در اینجا نیز منتشر می‌کنیم:

    “مدیریت محترم سایت گیلی بشقاب
    با سلام
    شما مطلبی از سایت ما با عنوان “آشنایی با هنر سوزن دوزی با تکنیک نیدل پانچ” را به طور کامل کپی و در سایت خودتان منتشر کرده‌اید بدون اینکه به منبع آن اشاره کرده باشید.
    ما در فوتر سایت تاکید کرده‌ایم که:
    “© 1398-1400 تمام حقوق این سایت، متعلق به آرتینا می‌باشد.
    نقل و استفاده از کلیه‌ی محتوا و مطالب سایت آرتینا فقط با ذکر منبع مجاز است.”

    بنابر این، یا این مطلب را از سایت خود حذف کنید و یا به منبع این نوشته یعنی https://arttyna.com اشاره کنید.

    با احترام
    پشتیبانی آرتینا”

  2. ممنون خیلی مفید بود

  3. با سلام خدمت شما و ممنون از آموزش مفیدتون، ی سوال دارم میشه این هنر رو روی بوم نقاشی که خودش چهارچوب محکم داره انجام داد؟

  4. سلام وقتتون بخیر ممنون از محتوای مفیدتون
    میشه فرش هم درست کرد باهاش؟؟

    • سلام. خیلی ممنون دوست عزیز.
      فکر نکنیم بشه باهاش فرش درست کرد، اما باز میتونید توی اینترنت در موردش سرچ کنین.

پاسخ دهید

آرتینا
Logo
مقایسه موارد
  • کل (0)
مقایسه
0