18

در این نوشته (از سری مطالب برای کسب و کارهای هنری / آشنایی با هنرهای زیبای دستی) :

شاید لباس‌ها یا گل‌ها یا رومیزی‌های زیبایی را در اطراف‌تان دیده باشید که با هنر قلاب بافی و  با رنگ‌های متنوع و زیبایی بافته شده‌اند. این هنر زیبا در هر شکل و فرمی که باشد به محیط زندگی ما، زیبایی و تنوع خاصی می‌بخشد و آن را از یکنواختی بیرون می‌آورد. 

در قلاب‌‌بافی با یک قلاب و نخ سر و کار داریم و همین دو ابزار هستند که به کمک دستان ما، زنجیره‌ها و حلقه‌هایی را در هم می‌بافند و بافت‌های زیبایی را خلق می‌کنند.

اگر علاقمندید با هنر قلاب بافی آشنا شوید و کمی هم شیوه‌ی انجام این هنر زیبا را یاد بگیرید، پس با این نوشته همراه شوید. 

به انگلیسی هنر قلاب بافی به انگلیسی:

به قلاب بافی در زبان انگلیسی crochet گفته می‌شود.

این کلمه از واژه‌ی فرانسوی crochet به معنای قلاب کوچک (small hook) مشتق شده است.

تاریخچه قلاب بافی

شاید برایتان جالب باشد که کلمه‌ی crochet اولین بار در سال ۱۸۲۳ در مجله‌ی هلندی به نام Penélopé (پنه لوپه) دیده شد.

و شاید جالب‌تر این که، اولین مرجع انگلیسی پوشاک‌های بافته شده از حلقه هایی از نخ با یک قلاب، کتابی بود به نام:

The Memoirs of a Highland Lady از الیزابت گرنت (Elizabeth Grant).

برخلاف ریشه‌های انگلیسی آن، شواهدی هم وجود دارد که از شباهت این هنر با هنر tambour embroidery فرانسوی (متاسفانه فعلا معادل فارسی این هنر رو پیدا نکردم) خبر می‌دهد.

اما واقعیت این است که قلاب‌بافی در ایرلند – قرن نوزدهم میلادی – بود که به شهرت رسید و شناخته شد.

بین سالهای ۱۸۴۵–۱۸۴۹ بود که قحطی ایرلند را فرا گرفته بود و زندگی بسیاری از مردم آن کشور را تحت تاثیر قرار داده بود.

کارگران ایرلندی که در آن زمان دچار مصیبتِ فقر و گرسنگی شده بودند، از تولید تورهای قلاب‌بافی شده به عنوان یک منبع درآمد استفاده می‌کردند.

کم کم در طول قحطی بزرگ ایرلند مردان، زنان و کودکان برای تولید گسترده‌ی این محصولات به یک تعاونی پیوستند.

همچنین مدارسی برای آموزش این نوع بافندگی تاسیس شد و معلمانی که آموزش دیده بودند به سراسر ایرلند فرستاده شدند تا آن را به دیگران هم آموزش دهند.

این هنرِ دستی بعداً، با مهاجرت ایرلندی‌ها به آمریکا، به این کشور نیز راه یافت.

اولین کتابی که به ارائه‌ی الگوهای قلاب‌بافی – در سال ۱۸۴۶ – پرداخت، و اعتبار ابداع این هنر را به ایرلندی‌ها داد،

کتابی بود از دوشیزه‌ای به نام: Mademoiselle Riego de la Blanchardiere 

(اگر فرصت داشتید لینک را حتماْ ببینید. واقعاْ‌ جالبه)

تورهای قلاب بافی ایرلندی، کم کم در اروپا و آمریکا محبوبیت پیدا کردند،

و در طول جنگ جهانیِ اول، به طور انبوه بافته شدند.

پایان دوران ویکتوریا در انگلیس، سرآغاز تغییر در مدل‌های قلاب بافی بود.

مدل‌های قلاب بافی، حالا دیگر استادانه‌تر و با ظرافت بیشتری نسبت به قبل بافته می‌شدند،

و نخ‌های سفید و نخ‌های با رنگ ‌های روشن به نخ‌های دیگر ترجیح داده می‌شدند.

بعد از جنگ جهانی اول، الگوهای بسیار کمتری منتشر شدند و بیشترِ آنها نسخه‌های ساده شده‌ای از همان الگوهای قرن بیستم بودند.

اما از اواخر دهه ۱۹۴۰ تا اوایل دهه ۱۹۶۰، طرح‌های خلاقانه‌ی قلاب‌بافی برای اقلام خانگی‌ مانند: دستمال‌های رنگی کوچکِ سر سفره، دستگیره‌ها (که برای گرفتن اجسام داغ استفاده می‌شوند) رومیزی، روتختی و اقلام مشابه دیگر، دوباره در دنیا به ویژه در ایالات متحده مورد توجه زیادی قرار گرفت.

و در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰، نسلِ جدید، علاقه‌ی فراوانی به قلاب بافی به خصوص با رنگهای روشن پیدا کردند.

مدت کمی بعد از این دوران، محبوبیت این هنر اندکی کاهش یافت،

اما در اوایل قرن بیست و یکم، هنر قلاب بافی و سایر صنایع دستی، با تغییر الگوها و استفاده از رنگ‌های روشن، دوباره محبوبیت خود را به سرعت بازیافتند.

درضمن شاید دوست داشته باشید بدانید که:

12 سپتامبر – یعنی 22 شهریور – به عنوان روز جهانی قلاب بافی نامگذاری شده است.

اصول پایه قلاب بافی

یک خبر خوب این است که ما امروزه  می‌توانیم به راحتی طرح‌ها و الگوهای‌ دلخواهمان را در اینترنت پیدا کنیم و ابزار مورد نیاز قلاب بافی را به آسانی حتی به صورت آنلاین خریداری کنیم و طرز کار آن را نیز به راحتی از سایت‌های هنری یا کتاب‌های خودآموز فرا بگیریم.

همچنین سایت‌هایی مانند Etsy یا همین سایت خودمان هستند که این امکان را برای هنرمندان و علاقمندان قلاب بافی فراهم می‌کنند که کارهای‌شان را در فروشگاه اینترنتی هنری خودشان بصورت آنلاین عرضه کنند و بفروشند.

حالا بیایید با ابزار مورد نیاز قلاب بافی آشنا شویم:

اولین ابزاری که به آن نیاز داریم، قلاب است.

و بعد به نخ‌ مخصوص قلاب بافی نیاز داریم که می تواند کتانی یا ابریشمی یا حتی کاموا باشد.

قلاب‌ها معمولاً از جنس استیل یا پلاستیک یا چوب یا آلومینیوم هستند.

(در گذشته‌های دور از جنس صدف، فولاد، عاج یا استخوان بودند)

قلاب‌های استیلی، بهترین و متداول‌ترین نوع قلاب برای قلاب بافی هستند.

حالا چگونه قلاب بافی کنیم؟

برویم تا در 0 مرحله
با بافت پایه یا Basic قلاب‌بافی آشنا شویم:

قبل از هر چیز بگوییم که هر مدل قلاب بافی با یک زنجیره شروع می‌شود.

و با یک ردیف بافتِ زنجیره، که شبیه به یک زنجیر ظریف است، پایه‌ی هر مدل قلاب بافی شکل می‌گیرد.

 

آموزش بافت زنجیره

آموزش بافت زنجیره قلاب بافی

مرحله اول: اولین کاری که باید بکنیم این است که نخ را دور قلاب حلقه کنیم و یک گره بسازیم.

(می‌توانیم برای راحتی کار، سرِ دیگر نخ را دور انگشت دستِ دیگرمان بپیچیم.)

بافت زنجیره ای با قلاب

مرحله دوم: حالا قلاب را از داخل حلقه‌ای که در ابتدای کار درست کرده بودیم رد می‌کنیم.

و انتهای حلقه را با کشیدن نخ محکم کنیم، تا گره باز نشود.

مرحله سوم: حالا برای بافت زنجیره، نخ را با سر قلاب گرفته و از داخل حلقه رد کنیم.

به همین راحتی. حالا ما یک زنجیره بافتیم.

حالا اگر می‌خواهیم در پایه‌ی کارمان، مثلاً ۳۰ زنجیره داشته باشیم، ۲۹ بار دیگر باید این کار را تکرار کنیم.

زنجیره زدن در قلاب بافی

مرحله چهارم: حالا به انتهای زنجیره که رسیدیم، از دندانه‌ی اول دوباره بر می‌گردیم. انتهای زنجیره در قلاب بافی

مرحله پنجم: حالا قلاب را در وسط دندانه‌ی زنجیر بعدی قرار داده و نخ را با سر قلاب از داخل آن رد می‌کنیم. الان، سر قلاب دو حلقه از نخ وجود دارد.

مرحله ششم:  نخ‌ای را که از آن طرف، دور انگشت دست دیگرمان تابانده‌ایم، یک بار دور قلاب پیچانده و با سر قلاب از داخل این دو حلقه رد می‌کنیم.بافت یک ردیف زنجیره قلاب بافی

حالا فقط یک دندانه زنجیره در قلاب وجود دارد.

مراحل ۵ و ۶ را برای همه‌ی ۲۸ زنجیره تکرار می‌کنیم تا به انتهای کار برسیم.

یک ردیف قلاب بافی را کامل کردیم.

مرحله هفتم: به پایان ردیف زنجیره‌ها که رسیدیم، دایره‌وار کار را در جهت عقربه‌های ساعت، می‌چرخانیم.

فقط مراقب باشیم که قلاب در زنجیره‌ی آخر باقی بماند وگرنه به اصطلاح، زنجیره‌ها «در می‌رود»!

حالا بافت ردیف دوم را دوباره مانند ردیف اول شروع می‌کنیم.

مرحله هشتم: در اولین دندانه زنجیره، یک پایه کوتاه می‌زنیم (یعنی نخ را دور قلاب نمی‌پیچیم و فقط از یک حلقه رد می‌کنیم)پایه کوتاه در قلاب بافی

بعد دوباره مثل مرحله ۵ شروع به زدن پایه‌های بلند می کنیم. (یعنی نخ را از توی دو حلقه رد می‌کنیم) تا دوباره به انتهای ردیف زنجیره برسیم.پایه بلند در قلاب بافی

از مرحله هشتم، آنقدر این کار را ادامه می‌دهیم تا طول قلاب بافی‌مان به اندازه دلخواه برسد.

در انتهای کار، نخ را از داخل آخرین دندانه‌ی زنجیره در می‌آوریم و می‌کشیم تا محکم و ثابت شود. 

انتهای بافت قلاب بافی

 

حالا شاید دوست داشته باشید روش سر انداختن رو توی این فیلم ببینین:

این فیلم کوتاه آموزشی رو از این پیج در اینستاگرام برداشتیم: annaplexis_knits@

شاید بپرسید: قلاب بافی برای چه چیزهایی استفاده می‌شود؟

برای خیلی چیزها، از جمله:

  • بافت لباس (بلوز، دامن، مانتو و غیره)
  • انواع شال و شنل
  • انواع رومیزی
  • روتختی
  • آباژور و جای دستمال کاغذی
  • زیر لیوانی
  • دستگیره‌های متنوع
  • انواع گل سر و گل سینه
  • کیف
  • عروسک
  • و بسته به خلاقیت شما، خیلی چیزهای دیگر.

 

قلاب بافی چیست

شاید حالا باز هم کنجکاو باشید بدانید قلاب بافی چه فوایدی دارد؟

خُب ما به شما می گوییم. مثلاً:

  • یادگیری‌ آن آسان است.
  • اگر در حین بافت، اشتباهی رخ دهد، تقریباْ به راحتی قابل ترمیم و اصلاح است.
  • کار با آن بسیار لذتبخش است.
  • به راحتی قابل حمل و جابجایی است.
  • روشی ارزان قیمت برای ساخت لباس و سایر پوشاک یا اقلام خانگی است.
  • فواید سلامتی بسیاری دارد. از جمله: رهایی از استرس، هماهنگ کردن فعالیت چشمها با عضلات انگشتانِ دست، جلوگیری از آلزایمر.

در پایان، به نظر ما، اگر واقعاً به قلاب بافی علاقمند باشید، هم می‌توانید از این کار لذت ببرید و هم ایده‌های فراوانی برای آن پیدا کنید.

ضمن اینکه کارهای زیبای قلاب بافی شده، مثل بسیاری از کارهای هنری دیگر، علاقمندان فراوان خودش را دارد، و حتی می‌تواند به عنوان یک کسب و کار هنری مورد توجه شما قرار بگیرد.

*****

راستی. شما در زمینه هنر قلاب‌بافی تجربه‌ای دارین که دوست داشته باشین اون رو با ما در میان بذارین؟

خوشحال می‌شیم اگه برامون بنویسین.

تگ ها:

2 نظرات
  1. ممنون. خیلی مفید بود

  2. سلام

    قلاب بافی بسیار مفرح گ لذت بخش است در رفع استرس ها بسبار کمک کننده است و طرح های ابتکاری زیادی در آن به وجود میاد

پاسخ دهید

آرتینا
Logo
مقایسه موارد
  • کل (0)
مقایسه
0