11

ما در آرتینا، هر بار با یکی از هنرهای دستی آشنا می‌شویم.

این‌بار می‌خواهیم با هنر رزین آشنا شویم و ببینیم چه کارهای هنری زیبایی می‌توان با آن خلق کرد.

رزین، کلاً به نوعی چسب گفته می‌شود که از آن برای چسباندن برخی اشیاء به یکدیگر، یا محافظت برخی سطوح از آسیب‌های محیطی استفاده می‌کنند.

اولین رزین‌ها در طبیعت یافت شدند. همان صمغ و مایع  چسبناک و غلیظی که از تنه برخی درختان ترشح می‌کند.

از کهربا (Amber) و صدف (shellac )، می‌توان به عنوان دو نمونه از متداول‌ترین رزین‌های طبیعی نام برد.

اما رزین مصنوعی هم وجود دارد.

انسانها با الهام گرفتن از طبیعت، با ترکیب کردن مواد شیمیایی مختلف رزین‌های مصنوعی را ساختند. (+)

فکر می‌کنیم شما هم این دو اسم رزین و رزین اپوکسی را زیاد شنیده‌اید یا در جاهای مختلف خوانده‌اید و احتمالا مثل ما با خودتان فکر کرده‌اید که این دو با هم چه تفاوتی دارند و کدامیک از آنها برای درست کردن کارهای دستی و هنری مناسب است؟

خوب باید بگوییم آن که برای ساختن دست‌سازها از آن استفاده می‌شود،‌ رزین اپوکسی است، که مختصراً با همان اسم رزین از آن نام برده میشود.

حالا اگر موافقید اول کمی با هنر رزین آشنا شویم، و بعد ببینیم که این دو ماده چه فرقی هم دارند، و چرا برای درست کردن کارهای دستی و هنری‌مان باید از رزین اپوکسی استفاده کنیم.

هنر رزین چیست؟

رزین اپوکسی در چند سال گذشته به طور فزاینده‌ای به نوعی صنایع دستی تبدیل شده، و البته تعجبی هم ندارد.

چرا که هنر رزین یک هنر دستی هیجان‌انگیز و منحصر به فرد است که می‌توانید با آن، دست‌سازه‌های کاربردی و زیبایی تولید کنید که کیفیتی مشابه پلاستیک و شیشه دارند.

ضمن اینکه بر خلاف صنایع دستی پلاستیکی و شیشه‌ای، شما می‌توانید وسایل رزینی را به راحتی در خانه بدون نیاز به آتش یا ماشین‌آلات پیچیده درست کنید. 

اگر عاشق درست کردن زیورآلات و وسایل تزیینی و راه اندازی یک کسب و کار هنری و یا هدیه دادن کارهای دستی خودتان به دوستان و خانواده هستید، رزین واقعاً می‌تواند یک کار خوب و مفید و جذاب باشد.

با استفاده از رزین و رزین کاری می‌توانید دست‌سازهای واقعاً زیبا و منحصربه‌فرد و چشمگیری، از جواهرات و زیورآلات گرفته تا پایه‌ی کیک و دکمه و ساعت دیواری و یک عالمه وسایل زیبای دیگر بسازید.

همانطور که در ادامه هم اشاره می کنیم برای رنگ‌آمیزی رزین هم دست‌تان حسابی باز است. می‌توانید از طیف وسیع و متنوعی از رنگدانه‌های مختلف استفاده کنید (از شفاف گرفته تا مات،‌ از روشن گرفته تا تیره)

علاوه بر آن می‌توانید چیزهایی مثل گل‌های خشک زیبا را هم به رزین‌تان اضافه کنید و آن را کلی جذاب‌تر کنید.

به انگلیسی هنر رزین به انگلیسی:

رزین به انگلیسی معادل Resin است.

یعنی در اصل همان نام اصلی و انگلیسی آن است که در فارسی هم استفاده می شود.

رزین اپوکسی هم که همان epoxy resin است.

gathered.how@

فرق رزین و رزین اپوکسی چیست؟

 

مدت زمان خشک شدن

رزین در کل، با سفت شدن گرم می‌شود و از حالت مایع به حالت نهایی یعنی جامد تبدیل می‌شود.

اما یکی از تفاوت‌های اپوکسی و رزین در مدت‌زمان خشک‌شدن‌شان است.

اپوکسی سریعتر از رزین خشک و سخت می‌شود – البته برای خشک شدن نیازمند ترکیب با هاردنر است.

گرما و دمای بیشتر هم به سریع‌تر خشک شدن اپوکسی کمک می‌کند.

(گفته میشود بهترین و ایده‌آل‌ترین دما برای خشک شدن رزین اپوکسی بین 20 الی 25 درجه سانتی‌گراد است.)

همین زودتر خشک شدن رزین اپوکسی نسبت به رزین است که آن را بین هنرمندان هنرهای دستی و خانگی محبوب‌تر کرده است.

میزان شفافیت

فرق دیگری که رزین و رزین اپوکسی با هم دارند در میزان شفافیت آن‌هاست.

اپوکسی شفافیت بالاتری نسبت به رزین دارد و اگر حباب‌گیری‌اش هم به درستی انجام شود حتی می‌تواند به اندازه شیشه شفاف باشد.

برای همین در ساخت زیور آلات و وسائل تزیینی گوناگون از رزین اپوکسی استفاده می‌کنند.

رزین اپوکسی و هاردنر
pic @eastcoastresin.com

میزان مقاومت

تفاوت دیگر آنها در مقاومت‌شان است.  رزین در برابر گرما و دما و  نور مستقیم آفتاب و رطوبت دائمی مقاومت بالایی دارد. در واقع می‌توان گفت که رزین ضد آب است. اما اپوکسی در مقایسه با رزین قابلیت تحمل و مقاومت بسیار کم‌تری دارد.

اپوکسی در برابر نور دائمی آفتاب مقاومت کمی دارد و رنگش هم در طولانی مدت می‌تواند کدر و زرد شود. اگر برای مدت طولانی هم در مجاورت دائمی با آب قرار بگیرد از بین می‌رود.

قابلیت رنگ‌پذیری

تفاوت دیگر آنها در قابلیت رنگ‌پذیری‌شان است. اپوکسی می‌تواند با پیگمنت‌های رنگی ترکیب شود. از رنگ‌های مخصوص که به صورت‌های خمیری، مایع و پودری هستند می‌توانیم برای ترکیب با آن استفاده کنیم و رنگ‌های متنوع و زیبایی از آنها خلق کنیم. 

اما رزین قابلیت رنگ‌پذیری ندارد و تنها از حالت شفاف و بی‌رنگ آن می‌توانیم به عنوان پوشش بر روی متریال‌های مختلف استفاده کنیم. (+)

چیزی که باید به آن توجه کنیم این است که اگرچه ما می‌توانیم با خیال راحت و آسوده از رزین اپوکسی در خانه استفاده کنیم، اما در عین حال برای محافظت از خود و خانواده و حیوانات خانگی‌مان بهتر است برخی اصول ایمنی اولیه را هم حتما رعایت کنیم.

اولین و مهمترین اقدام ایمنی که بهتر است به آن توجه کنیم این است که در فضایی کار کنیم که جریان هوا و تهویه مناسب وجود داشته باشد.

اکیداً توصیه می‌شود که از حداقل تجهیزات ایمنی و محافظتی شخصی مثل ماسک و دستکش استفاده کنید. (اصطلاحا به آنها PPE (Personal Protective Equipment) گفته می‌شود.)

ماسک ونتیلاتور می‌تواند به خوبی شما را در برابر هرگونه دود و بخاری که هنگام مخلوط کردن رزین یا شروع به ترمیم آن ایجاد می‌شود محافظت کند.

ماسک و دستکش برای رزین کاری

sweetredpoppy.com@

همانطور که در بالاتر هم اشاره کردیم برندهای مختلف رزین اپوکسی در نحوه‌ی بویی که از آنها ساطع می‌شود متفاوتند، برخی از آنها کاملاً بی‌بو هستند، اما این که برخی از انها هیچ بویی ندارند دلیل بر این نمی‌شود که هیچ بخاری از خودشان ساطع نمی‌کنند. شما به هر حال آنها را در فضای اطرافتان استنشاق می‌کنید.

گاهی هم ممکن است برخی آدم‌ها به رزین اپوکسی واکنش‌های آلرژیک داشته باشند.

پس در صورت مشاهده هر گونه سوزش پوست یا مشکلات تنفسی، استفاده از آن را سریعاً متوقف کنید.

همین رزین اپوکسی هم باز انواع مختلفی دارد که ما باید متناسب با کار یا پروژه‌ای که در ذهن داریم یکی را انتخاب کنیم. 

بیایید برخی نکات کلیدی که هنگام انتخاب رزین اپوکسی باید مورد توجه قرار بگیرند را با هم یاد بگیریم:

ویسکوزیته (Viscosity) – به چه معناست چیست و چرا باید در موردش بدانیم؟

منظور از ویسکوزیته سیالیت یا میزان جاری بودن مایع است و اصطلاح ویسکوزیته کلا برای توصیف میزان نازک یا ضخیم بودن مایع اپوکسی استفاده می‌شود و خوب است بدانیم که این موضوع، تأثیر قابل توجهی بر موفقیتو زیبایی کار دستی و هنری ما دارد.

پس باید مراقب باشیم. چون اگر از رزین با ویسکوزیته نادرست استفاده کنیم، ممکن است کارمان درست از آب در نیاید.

مثلا اگر قصد داریم از قالب‌هایی با جزئیات پیچیده و زیاد استفاده کنیم، به رزین نازک و روان (ویسکوزیته کم) نیاز داریم که همه ریزه‌کاریها را به خوبی پر کند.

رزین‌های با ویسکوزیته پایین که به رزین ریخته گری هم معروف هستند خیلی دیرتر خشک می‌شوند، و  نیاز به زمان پخت طولانی‌تری نسبت به رزین با ویسکوزیته بالا دارند. بنابراین در مقایسه با رزین‌های با ویسکوزیته متوسط ​​یا زیاد که همان لمینت‌ها هستند، باید مدت زمان بیشتری منتظر بمانیم تا بتوانیم به آنها فرم دهیم.

غلظت رزین‌های اپوکسی با ویسکوزیته بالا و یا متوسط معمولا ما را به یاد عسل می‌اندازد. از این نوع رزین معمولا در کارهای هنری مثل هنر نقاشی با رزین، ساخت پتری دیش‌های تزئینی (Petri dish) با رزین، پرداخت و پوشش نهایی روی نقاشی و انواع کارهای هنری، ساخت برخی از زیورآلات اپوکسی خاص، آب بندی سطوحی مثل میزکار و غیره استفاده می‌شود.

به دلیل ویسکوزیته و غلظت بالا، تشکیل حباب هوا روی این نوع رزین اپوکسی خیلی سخت و به ندرت اتفاق می‌افتد. (+)

به عنوان مثال اگر از رزین ویسکوزیته کم برای ریختن یک کره‌ی بزرگ و عمیق با یک بار ریختن استفاده کرده باشیم، ممکن است نتوانیم رزین را از قالب خارج کنیم.

یا اگر از رزین ویسکوزیته بالا در یک قالب پیچیده کابوچون (cabochon) که معمولا برای ساخت اشیائی مثل جواهرات از آن استفاده می‌شود استفاده کنیم، ممکن است نتواند تمام جزئیات را پر کند، و نتیجه‌ی کار ما به احتمال زیاد دست سازه‌ای ضعیف و ناقص و شکننده خواهد بود.

نکته‌ی دیگری هم که باید به آن توجه کنیم اینست که هنگام استفاده از این رزین‌ها باید حتما به اطلاعات مندرج بر روی بسته بندی محصول که در مورد نهایت عمق و ضخامت رزین در اجرای هر لایه اشاره می‌کند دقت کنیم. معمولا حداکثر ضخامت هر لایه رزین اپوکسی لمینت باید 1 تا 2 سانتی متر باشد تا فرایند خشک شدن به راحتی و بدون دردسر انجام شود. (+)

چگونه گرما را تحمل می‌کند؟
اگر قصد داریم دست‌سازه‌ای بسازیم که قرار است مدام با گرما در تماس باشد، مثل زیرلیوانی یا زیربشقابی، باید مطمئن شویم که رزین ما در برابر حرارت مقاوم است.

برای اینکه رزین مقاوم‌تری در برابر حرارت داشته باشیم به زمان پخت بیشتری هم نیاز داریم. (انتظار می‌رود چند روز باید منتظر باشیم تا بتوانیم قالب گیری کنیم).

چقدر طول می‌کشد تا سفت شود؟
«زمان پخت» اصطلاحی است برای توصیف مدت زمان لازم برای سخت شدن کامل رزین پس از ترکیب با هاردنر یا سفت‌کننده که بسته به نام تجاری و شرایط کار، این موضوع می‌تواند بسیار متفاوت باشد

(این را هم باز یادمان باشد که گرما نقش بسزایی در فرآیند پخت دارد).

عمق، غلظت و ضخامت

حداکثر عمق و ضخامتی که  مجاز هستیم با یک بار ریختن مایع رزین انجام دهیم بر انواع کارهایی هنری که با رزین درست می‌کنیم تأثیر می‌گذارد. برخی از برندها دارای انواع مختلفی از عمق مناسب هستند که به صورت میلی‌متر یا سانتی‌متر بر روی آنها به وضوح بیان می شود.

اگر رزین را به عمقی بیشتر از آنچه توصیه شده بریزیم این باعث می‌شود که هرگز کامل نپزد و حاصل کار ما به چیزی نرم و چسبناک تبدیل شود.

شفافیت و مقاومت در برابر زردی
بیشتر رزین‌ها به مرور زمان زرد می‌شوند، مخصوصاً اگر رزین شفاف بماند (و از هیچ رنگدانه‌ای در آن استفاده نشده باشد).

اگر قصد داریم دست‌سازه‌ای شفاف یا بسیار شفاف تهیه کنیم باید رزین‌ای تهیه کنیم که در برابر زردی مقاوم باشد.

البته برای اینکه کار زیبای ما زرد نشود یک کار مفید و آسان دیگر هم می‌توانیم انجام دهیم. اینکه آن را از نور مستقیم خورشید، دور نگه داریم.

بو، بخار و سمیت

خیلی از رزین‌ها بو ندارند و سمی نیستند.

اما با این حال، با توجه به اینکه همه رزین‌ها در هنگام دفع از خودشان دود ساطع می‌کنند خیلی مهم است که تمام اقدامات احتیاطی ایمنی را در انتخاب رزین مناسب رعایت کنیم چون ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شدید شود.

ایمنی برای مواد غذایی
همه رزین‌ها از نظر مواد غذایی ایمن نیستند (یا مطمئن نیستیم که باشند)

اگر قصد داریم اشیائی مثل تخته سرو یا استند کیک یا هر چیزی که مدام با مواد غذایی سر و کار دارد درست کنیم باید حتما مطمئن شویم که برای مواد غذایی ایمن است. (+)

ایده های زیبا و متنوع کارهای دستی و هنری با رزین

رزین برای ساخت انواع مختلف کارهای دستی و هنری و اکسسوری و جواهرات و وسایل شخصی و DIY بسیار مناسب است.
حتی می‌توانید مقدار زیادی از هر کدام را که دوست دارید با فرم‌ها و رنگ‌های زیبا و جذاب و متنوع درست کنید.

چیز دیگری که هنر رزین را بسیار خاص و جذاب کرده این است که شما می‌توانید موادی را به رزین (چیزهایی که کاملاً خشک و عاری از رطوبت باشند) اضافه کنید  و با این ترکیب، دست سازهایی بسیار زیبا و چشمگیر خلق کنید.

مثلا می‌توانید از برگها و گلهای خشک رنگی استفاده کنید یا با استفاده از رنگ جوهر الکلی تصاویر مرمرین جادویی بسازید، یا عکس‌های ارزشمندتان را درون آن به یادگار ثبت کنید.

حالا چطور کار با هنر رزین را شروع کنیم؟

اولین کاری که باید انجام بدهیم، ترکیب کردن رزین و هاردنر است.

و این کار را هم باید با دقت کافی انجام دهیم. چرا که اگر نسبت این ترکیب درست و دقیق نباشد، یا این کار را در محیطی انجام بدهیم که دمای مناسبی ندارد یا رطوبت و گرد و غبار دارد، احتمال اینکه نتیجه دلخواهی نگیریم زیاد است.

ترکیب رزین و هاردنر
happilyeverafteretc.com@

چگونه رزین را با هاردنر ترکیب کنیم؟

شاید ترکیب کردن دقیق و درست رزین و هاردنر کمی ترسناک به نظر بیاید، اما صرف‌نظر از تعداد لایه‌هایی که در قطعه رزین‌تان قرار می دهید، اصول اولیه و روند کار همیشه یکسان است که یادگیری آن را بسیار آسان می‌کند.

برای کار با رزین به چه ابزار و لوازمی نیاز داریم؟

واقعیت این هست که وقتی کار با رزین را شروع می کنیم، متوجه امکانات و گزینه های بیشمار و بی پایانی می شویم که میشود از آنها استفاده کرد. 

مثلا قالب های مختلف، یا رنگهای متنوع و کلی چیزهای سرگرم کننده که می توانیم در ساخت پروژه رزین مان از آنها استفاده کنیم.

اما چیزی که مهم است این است که ببینیم پروژه رزین ما چیست و به چه چیزهایی نیاز دارد.

پس اولین سوالی که باید از خودمان بپرسیم این است:

قرار است با رزین، چه چیزی درست کنم؟

قرار است با رزین چه چیزی درست کنیم؟

اینکه از همان ابتدا بدانیم که قرار است با رزین چه چیزی درست کنیم خیلی مهم و ضروری است.

برای پروژه‌هایی که می‌خواهیم از رزین به عنوان “پوشش” استفاده کنیم، باید از فرمول رزین گنبدی (doming) استفاده کنیدم و اگر از قالب استفاده می‌کنیم، پس باید از فرمول رزین ریخته‌گری (casting) استفاده کنیم.

این مطلب ادامه دارد.

نظر دهید

پاسخ دهید

آرتینا
Logo
مقایسه موارد
  • کل (0)
مقایسه
0