نقاشی هنری است که با یک زبان تصویری دو بعدی و ایجاد برخی خصوصیات زیبایی شناختی، به انسان کمک میکند تا تصورات درونی و ایدهها و عواطف و احساساتش را به تصویر بکشد و آنها را به این وسیله بیان کند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که زبان نقاشی به طور کلی از عناصر زیر تشکیل شده است:
اشکال (shapes)
خطوط (lines)
رنگها (colours)
شدت رنگ (tones)
بافت (textures)
به کمک همین عناصر است که ما میتوانیم به روشهای مختلفی احساس، حجم، فضا، حرکت و نور را برروی یک سطح صاف خلق کنیم.
این عناصر دست به دست هم میدهند و با هم ترکیب میشوند تا الگویی خلق شود که حاوی یک محتوا یا معنی یا تفسیر یک مضمون یا یک روایت داستانی است.
حالا این هنرمند است که تصمیم میگیرد چه مدیومی را برای خلق نقاشیاش انتخاب کند. (+)
شاید علاقمند باشید بدانید مدیوم در نقاشی چه مفهومی دارد؟
مدیوم به انواع رنگها، ابزارها، تکیهگاهها، سطوح و تکنیکهایی میگویند که توسط نقاشان به کار گرفته میشود. (+)
اگه موافقین حالا خیلی خلاصه با چند تا از مدیومهای نقاشی آشنا بشیم، و یه نمونه نقاشی از هر کدوم هم ببینیم.
(برای آشنایی بیشتر با هر کدومشون میتونین روی علامتهای (+) که در پایان هر پاراگراف گذاشتیم و به منبع اشاره میکنن، سر بزنین)
نقاشی تمپرا (tempera)
تمپرا را میتوان کهن ترین نوعی نقاشی دانست که رنگها در آن از مشتقات گیاهی و حیوانی به دست آمده و کاملا طبیعی هستند.
تمپرا مدیومی از نقاشی است که در آن رنگ خشک با یک امولوسیون ترکیب شده و به وسیله آب رقیق میشود.
این مدیوم کهن در اکثر تمدنهای جهان مورد استفاده مداوم بود، تا اینکه در اروپا و در دوره رنسانس به تدریج نقاشی رنگ روغن جایگزین آن شد. و شاید برایتان جالب باشد بدانید که امولسیون طبیعی مدیوم تمپرای استاندارد، زرده تخم مرغ است! بله درست خواندید: زرده تخم مرغ. که آن را با آب رقیق میکنند. (+ و +)
اگر علاقمند و کنجکاو شدید که بدانید چگونه میشود با تخم مرغ، رنگ تمپرا درست کرد، سری به این مطلب بزنید:
فرسکو (Fresco) همان تکنیک نقاشی دیواری یا دیوارنگاری است. کلاً به نقاشیهایی که بر روی گچ، دیوار، گچ تازه و خیس و نیمه خشک، و یا سقف ساختمانها اجرا میشوند فرسک میگویند.
واژهی فرسکو ریشه در لغت ایتالیایی آفرسکو به معنی تَر و تازگی دارد. و سبک نقاشی فرسکو اغلب در دورهی رنسانس و دوران هنری پیش از آن استفاده میشد.
رنگها در نقاشی فرسکو که از مخلوط رنگدانههای پودری با آب تمیز درست شدهاند، همراه با گچ بر روی دیوار خشک میشوند. انکار که از اول جزو دیوار بودهاند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید نقاشیهای میکل آنژ در کلیسای سیستین (اثر مشهور او: آفرینش آدم)، نقاشیهای رافائل در واتیکان و دیوارنگارهی شام آخر اثر لئوناردوداوینچی در صومعه سانتا ماریا دل گرتزیه از مشهورترین نقاشیهای سبک فرسکو در جهان هستند (البته گفته میشود که داوینچی اثر خود را به جای گچ خیس برروی دیوار گچی اما خشک، خلق کرده است.)
رنگ روغن مادهی دیگری است که برای نقاشی استفاده میشود.
روی هر رنگدانهی این ماده لایهی نازکی از روغن وجود دارد که شامل یک روغن خشک شده مانند روغن دانه کتان و یا خشخاش است.
از مهمترین مشخصات رنگ روغن که آن را از دیگر مواد نقاشی مثل آبرنگ و تمپرا متمایز میکند این است که آرامتر خشک میشود، لایههای خشک شدهی آن انعطاف پذیری بیشتری دارند و توانایی بیشتری در ایجاد درخشندگی، شفافیت و کدری نقاشی دارد. (+)
نقاشی با آکریلیک (Acrylic)
شاید بتوان گفت نقاشی با آکریلیک یکی از محبوبترین مدیومهای نقاشی است.
آکریلیک از مدیومهای مناسب برای شروع یادگیری نقاشی برای مبتدیان است، چون در مقایسه با سایر مدیومهای نقاشی مثل آبرنگ، قیمت نسبتاً مناسبی دارد، در آب حل میشود، سریع خشک میشود، و یادگیری نقاشی با آن به نسبت راحتتر و سادهتر است.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که ونگوگ (van Gogh) یکی از شناختهشدهترین نقاشهایی است که بسیاری از آثار هنریاش را با آکریلیک خلق کرد و نقش مهمی در گسترش این نوع نقاشی به صورت حرفهای در جهان داشت. (+)
نقاشی با پاستل (pastel)
پاستل شامل رنگدانههای پودری است که به هم چسبیدهاند.
این رنگدانهها اساسا همانهایی هستند که برای دیگر ابزارهای نقاشی مانند آبرنگ، اکریلیک و مدادرنگی نیز به کار میروند. اما پاستل به دلیل تاثیری که از خود بر کاغذ باقی میگذارد به تکنیکی خاص و متفاوتتر نیاز دارد. (+)
نقاشی با آبرنگ (water color)
مدیوم دیگری که برای نقاشی استفاده میشود، و میتوان گفت که یکی از پرطرفدارترین سبکهای نقاشی است، نقاشی با آبرنگ است.
آبرنگ (Watercolour یا Watercolor) در اصل ترکیبی از پیگمنتها (رنگدانهها) است. منشا این رنگدانهها، چسبهایی هستند که از حیوانات تهیه میشوند یا اینکه نوعی شکر بودند، اما امروزه ماده استاندارد تهیه این رنگدانهها نوعی صمغ عربی است. برای تولید آبرنگ از انواع مختلفی از مواد افزودنی مثل عسل و گلیسیرین هم برای افزایش چسبندگی استفاده میشود.
برای نقاشی با آبرنگ به قلمموها و برسهای مویی و کاغذ نیاز داریم. گاهی هم به جای کاغذ از بوم، چرم یا پاپیروس استفاده میکنند. البته خوبی آبرنگ این است که تقریبا در همه سطوح مانند کاغذ و بوم، سنگ، چوب و پارچه قابل اجرا است. (+ و +)
راستی میدونستی که ماه جولای (میلادی) ماه جهانی آبرنگ هست؟
اگه علاقمندی که در موردش بیشتر بدونی پیشنهاد میکنیم این مطلب رو هم بخونی: ماه جهانی آبرنگ
نقاشی با گواش (Gouache)
گواش، آبرنگ غیرشفافی است که با ترکیب کردن رنگدانه های شفاف آبرنگ با صمغ عربی درست میشود اما در گواش نسبت صمغ از رنگدانه بیشتر است. این ترکیب باعث میشود تا گواش نسبت به آبرنگ، بافت ضخیمتر و سنگینتری داشته باشد. اما گواش هم مثل آبرنگ در آب قابل حل شدن است.
گفته میشود که برای حفظ رطوبت در گواشها بهتر است کمی گلیسیرین و نگهدارنده به آنها اضافه کنیم. (+)
نقاشی با مداد رنگی (colored pencils)
مداد رنگی نوعی مداد است که با کشیدهشدن بر روی کاغذ، اثر رنگی از خودش به جای می گذارد. مغز استوانهای شکل آن معمولا از ترکيب رنگدانه، موم و نوعي خاصی از خاک رس به نام کائولين ساخته شده است .
اگرچه ممکن است فکر کنید مداد رنگی ابزار حرفهای برای نقاشی نیست، اما مداد رنگی یکی از دوستداشتنیترین مدیومهایی است که میتوان از آن برای نقاشی استفاده کرد. ضمن اینکه سبک و قابلحمل است و يکي از سريعترين، سادهترين، پرکاربردترين و مجبوبترين تکنيکهای نقاشي به شمار میرود.
مداد رنگی به هنرمند اجازه میدهد تا كنترل فوق العادهای بر روی کارش داشته باشد و نقاشیهای دقیق و زیبایی را با آن خلق کند. (+ و + و +)
شاید دوست داشته باشین کمی با روش نقاشی با مداد رنگی از طریق این فیلم آموزشی آشنا بشین:
نقاشی Encaustic نوعی نقاشی است که از رنگی استفاده میشود که ماده اصلی آن موم است، و میتوان رنگهای زیبا و درخشانی از آن تولید کرد.
این یک شیوهی قدیمی برای نقاشی بوده که در میان مصریان، یونانیان، و رومیان رواج داشته. اما امروزه هم علاقمندان خودش را دارد.
در این نوع نقاشی رنگدانهها را با موم مُذاب مخلوط میکنند، و بر روی تختهی نقاشی میمالند. (+ و + و +)
نقاشی با جوهر (Ink)
نقاشی جوهر به نقاشی ادبی هم معروف است، و هیچ رنگآمیزی در آن وجود ندارد.
برای ايجاد این آثار هنری معمولا از جوهر سیاه چینی استفاده میکنند. جوهر سیاه چینی در کشورهای آسیایی بسیار محبوب است چون همان جوهر یا مرکبی است که از آن برای خوشنویسی استفاده میشود.
برای رسیدن به رنگ و قوام موردنظر از روش مخلوط کردن آب و جوهر سیاه استفاده میکنند تا سایههای مختلفی از رنگ سیاه به وجود بیاورند. (+)
نقاشی انگشتی (finger painting)
نقاشی انگشتی یا نقاشی با انگشت هم روش دیگری از نقاشی است که هم میتواند برای کودکان مناسب و سرگرمکننده باشد و هم برای بزرگترها مفرح و هیجان انگیز.
هر فردی در هر سنی میتواند لذت این نوع نقاشی را بدون هیچ وسیله اضافهای و فقط با انگشتان و دستان خودش تجربه کند.
ما قبلا در آرتینا در مورد نقاشی با انگشت مطلبی رو منتشر کردیم. اگه علاقمند بودین سری هم به اون نوشته بزنین:
نقاشی با زغال یا نقاشی سیاه قلم نوعی نقاشی است که در آن از زغال استفاده میشود، و معمولا برای طراحی چهره میتواند بهترین مدیوم باشد.
زغال برای طراحی یا نقاشیتان را به سه صورت میتوانید تهیه کنید: مداد زغالی – زغال بید – زغال قلمی
اگر دوست دارید با اصول اولیه این نوع نقاشی آشنا شوید نگاهی به این مطلب بیندازید: مبانی طراحی با زغال
یک نکته:
اونطور که ما متوجه شدیم coal رو در فارسی، هم با “ذ” یعنی به صورت ذغال میشه نوشت (در فرهنگ دهخدا (+)) و هم با “ز” به صورت زغال (در فرهنگ معین (+)).
راستش از بین این دو، ما نهایتاً تصمیم گرفتیم که طبق فرهنگ معین عمل کنیم و اون رو با “ز” یعنی زغال بنویسیم. (دکتر معین اعتقاد داره که اصولا هیچ واژه فارسی با ذال آغاز نمیشه)
نقاشی رنگ کازئین (Casein)
کازئین یا رنگِ شیر از پروتئین شیر مشتق شده و مثل آبرنگ، محلول در آب است. البته رنگ کازئین با گذشت زمان و قرار گرفتن در معرض هوا حلالیت خود را از دست میدهد و در برابر آب مقاوم میشود.
این رنگ از زمان مصر باستان استفاده میشد و به خصوص در قرن ۱۹ میلادی خیلی محبوب بود اما امروزه هم هنرمندان برای نقاشی از آن استفاده میکنند.
از رنگ کازئین میتوان بر روی تابلوهای بوم، تابلوهای تصویرگری، کاغذ، چوب و ماسونیت (نوعی چوب مهندسی) استفاده کرد.
یکی از ویژگیهایی که رنگ کازئین را برای هنرمندان قابل توجه کرده این است که بر خلاف گواش، به طور یکنواخت خشک میشود و برای نقاشیهای دیواری و رنگ مبلمان ایدهآل است. از لحاظ بصری هم بیشتر از رنگهای دیگر به رنگ روغن شباهت دارد و به عنوان زیر رنگ هم بسیار مناسب است. (+ و +)
بعد از خوندن این مطلب، اگر مایل بودی یه نگاهی هم به این دو نوشته بنداز: